حتما این را می‌دانید که جستجو در فضای وب معنایی جز الگوریتم ندارد. در واقع روشی است که داده‌های وب را جمع‌آوری، تفسیر و جمع‌بندی می‌نماید و در نهایت ترکیب نهایی آنها را به عنوان یک جواب قابل فهم در برابر سوال کاربر ارائه می‌کند. تا به امروز دو نوع TREND در مواجه با درخواست کاربران و یا همان کوئری‌ها (Query) وجود دارد به ترتیب عبارتند از:
- طولانی‌تر شدن کوئری‌های کاربران
- مطالبه‌ی پاسخ‌هایی دقیق‌تر از موتورهای جستجو
اجازه دهید که این مورد را دقیق‌تر بررسی و همراه با یک مثال قابل لمس برای شما شرح دهیم. برای مثال شما در چند سال قبل شاید اگر می‌خواستید در گوگل چیزی در مورد رستوران در شهر تهران سرچ کنید، صرفا عبارت “رستوران در تهران” را گوگل می‌کردید. اما امروز عبارتی مثل “رستوران فرانسوی در شهرک غرب تهران” را در گوگل سرچ خواهید نمود. این ترندها برای موتورهای جستجوگر مثل گوگل چالش و چلنج جدیدی را ایجاد کردند. آن چالش هم این بود که در مواجه با عبارت‌های طولانی‌تر، بایستی جوابی دقیق و قابل فهم‌تر به کوئری طولانی‌تر کاربر دهند.
جستجوی معنایی یا همان Semantic Search یعنی چه؟
به طور دقیق‌تر، جستجوی معنایی یا همان Semantic Search به معنای مطالعه و درک ارتباط و رابطه مفهومی بین واژه‌های هر کوئری است. در واقع و به زبانی ساده‌تر، در جستجوی معنایی، موتورهای جستجوگر در ابتدا معنی و مفهوم کلمات و سپس ارتباط بین آنها را درک می‌کنند و سپس به آن جوابی قابل اتکا می‌دهند. به زبانی دیگر در جستجوی معنایی، ربات‌های موتورهای جستجوگر از معنای بافت واژه های کوئری یا همان (Contextual Meaning) استفاده می‌کنند. با این روش، دقت بارگذاری نتایج را بالا می‌برند و بهترین نتایج را در اختیار کاربر قرار می‌دهند.
بیشتر بخوانید: CDN چیست و چه کاربردی دارد؟
بافت معنایی و نیت به چه معنا هستند؟
نیت به معنای این است که موتور جستجوگر بداند هدف کاربر از وارد کردن عبارت کوئری چیست. برای مثال، گوگل می‌خواهد بداند که منظور از رستوران در شهرک غرب، یک تهیه غذاست یا یک تامین‌کننده مواد اولیه غذایی در آن منطقه. در واقع نیت همان هدف دقیق از جستجو یک عبارت در موتور جستجوگری مثل گوگل است.
اما بافت معنای دیگری دارد. در واقع هر آن چیزی است که معنای عبارت جستجو شده را محدودتر، دقیق‌تر و مشخص‌تر می‌کند. اگر قرار باشد که در مورد بافت معنایی صحبت کنیم باید بگوییم که معنایی که طبق متن و محتوا و معنی واژه در عبارت یا جمله به دست می‌آید است. برای مثال عبارت “آقای محترم” در جمله و عبارت‌های مختلف، معانی مختلفی دارد. به طور مثال همین عبارت “آقای محترم” در یک مکالمه محترمانه نوعی احترام را منتقل می‌کند. اما در زمان برخورد لفظی نوعی بی احترامی و گاها تحقیر به حساب می‌رود.
این که از عبارت “آقای محترم” چه معنایی را در لحظه خواندن آن عبارت می‌توانیم برداشت کنیم بستگی به بافت معنایی و محتوایی دارد. یعنی باید ابتدا متن را بایستی مورد مطالعه قرار دهیم و سپس با توجه به معنای سایر کلمات و عبارات به معنی و مفهوم دقیق عبارت “آقای محترم” برسیم.
بافت می‌تواند شامل چه چیزهایی در عبارت مورد جستجو کاربر باشد؟
زمان، مکان کاربر، کلمات هم‌نشین (Callocation) در عبارتی که کاربر قصد جستجوی نتایج برای آن را دارد می‌تواند بافت را تشکیل دهند. عوامل متنی و نگارشی و سابقه جستجو (Search History) و حضور آنلاین کاربر می‌توانند در بافت معنایی تاثیر گذار باشند. جستجوی معنایی از طریق تشخیص و درک مفاهیم نزدیک به هم، کلمات هم‌معنی و با استفاده از الگوریتم‌های زبان طبیعی، سعی دارد که داده‌های مختلف در بستر وب را به زبان قابل درک برای انسان نزدیک و حتی تبدیل کند.
موتورهای جستجوگر چگونه می‌توانند کوئری‌های مختلف را بفهمند؟
حال که با معنی و مفهوم بافت معنایی و نیت یا همان هدف آشنا شدید، ممکن است یک سوال با یک پاسخ مبهم در ذهن شما شکل گرفته باشد. آن سوال این است که موتور های جستجوگر چگونه می‌توانند کوئری‌های مختلف را بفهمند و به آنها پاسخ دهند؟ نگران نباشد، پاسخ آن بسیار واضح و روشن است. موتورهای جستجو نیت و بافت معنایی را درک می‌کنند و آنها را به هم می‌چسبانند. آنها از این طریق، کوئری‌های مختلف را می‌فهمند و سپس خواهند دانست که چرا این کوئری توسط کاربر ارائه می‌شود. حال با درک و فهم بهتر این موارد، می‌توانند بهترین پاسخ را برای کاربر به معرض نمایش بگذارند. به زبانی دیگر آنها (ربات‌های موتورهای جستجو) که انتظار کاربر از جستجوی کوئری مورد نظر چیست؟
گوگل در زمان پاسخ به کوئری ها چه عواملی را در نظر می‌گیرد؟
خب پاسخ به این سوال می‌تواند بسیار طولانی باشد. اما ما در این مقاله مهمترین و با ارزش‌ترین عوامل را برای پاسخ به این سوال شما در نظر گرفته‌ایم. این عوامل به ترتیب عبارتند از:
- سابقه جستجوی کاربر (Search History)
- موقعیت مکانی کاربر
- خصوصیات کوئری
- باهم‌آیی کلمات (Co-Occurrence) و فاصله میان آنها
اهمیت وجود جستجوی معنایی در چیست؟
اگر از دید گوگل یا سایر موتورهای جستجوگر بخواهیم اهمیت جستجوی معنایی را بررسی کنیم و به آن بنگریم، قضیه آن‌چنان سخت و عجیب نخواهد بود. جستجو معنایی برای یک موتور جستجو یک سری مزایا دارد که مهمترین آنها عبارتند از داده‌های بیشتر و اسپم‌های کمتر. البته نباید از مزیت اصلی که همان درک عمیق‌تر از نیت کاربر و جستجوی قوی‌تری مبتنی بر زبان طبیعی بگذریم.
با توجه به این که حجم دیتاها در سراسر دنیا هر سال حدودا بیش از 2 برابر می‌شود، جستجوی معنایی بهترین کمک کننده به موتورهای جستجوگر است. چیزی که موتورهای جستجوگری مثل گوگل به دنبال آن هستند در واقع فرایند سازمان‌دهی، ساختاردهی و ارتباط دهیِ معنایی این داده‌ها است. در مسیر رسیدن به این فرایندها، هیچ استراتژی مثل جستجو معنایی نمی‌تواند کمک کننده باشد.
سایر کاربردهای جستجوی معنایی
باید به شما بگوییم که استراتژی جستجوی معنای تا حد قابل قبولی توسط گوگل اجرا شده است. همه ما می‌توانیم نمونه‌هایی از قدرت جستجوی محتوایی را ببینیم و صد البته در آینده‌ای نزدیک شاهد پیشرفت و قدرت بیشتر این استراتژی خواهیم بود. در ادامه برخی دیگر از کاربردهای جستجوی معنایی را با هم مرور خواهیم کرد.
تشخیص و اصلاح خودکار املای کلمات
یکی از مواردی که به صورت روزمره بسیاری از کاربران با آن مواجه می‌شوند همین تشخیص و اصلاح خودکار املای کلمات داخل کوئری‌هاست. اگر ندانسته یا سهوا عبارتی را از نظر املایی اشتباه تایپ کنید، گوگل املا صحیح آن را به شما یادآوری خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: الگوریتم های گوگل چیست؟
تشخیص محتواهای بی‌کیفیت
قبلا صرف این که یک در یک محتوا، یک کلمه کلیدی به تعداد دفعات زیادی استفاده می‌شد، در گوگل امتیاز مثبتی برای آن ثبت می‌گشت. اما با جستجو معنایی و محتوایی، کیفیت محتواها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. همین امر باعث ایجاد نوعی عدالت در رتبه بندی سایت‌ها خواهد شد. امروزه به توجه به الگوریتم‌ها و تکنیک‌های پیچیده‌ای مثل LSI و تکنیک قدرتمندی مثل TF-IDF شاهد تشخیص محتوای بی‌کیفیت و با کیفیت توسط گوگل هستیم. در ادامه سایر کاربرهای جستجوی معنایی را در قالب یک لیست به شما معرفی می‌کنیم.
- ارائه پاسخ‌های دقیق‌تر برای جستجوهای کاربران
- کادر پاسخ سریع (Featured Snippets) و کادر سوالات مرتبط (People Also Ask)
- گراف دانش (Knowledge Graph)
جستجوی معنایی در وب فارسی چه وضعیتی دارد؟
بستر مناسبی برای جستجو معنایی برای وب فارسی توسط گوگل فراهم شده است. با وجود این شرایط باید بگوییم که به هیچ وجه ما در وب فارسی از نظر جستجوی معنایی اوضاع مناسبی نداریم. دلیل آن‌هم فقط یک چیز است؛ عدم وجود محتوای مناسب و ضعیف بودن وب فارسی در تولید محتوا و کیفیت آن.
درآخر
بی شک وجود استراتژی جستجوی معنایی، یک انقلاب بی‌نظیر در راستای ارتقای فهم زبان انسان توسط ساختارهای وب است. کارایی این استراتژی نه تنها باعث می‌شود که کاربران بتوانند راحت‌تر محتوای مد نظر خود را بیابند، بلکه باعث خواهد شد که عدالت بیشتری در رتبه‌بندی سایت‌ها توسط گوگل اجرا شوند. جستجو در گوگل برای همه افراد جامعه آسان‌تر شده است. با توجه به پیشرفت‌های روز افزون این استراتژی شاهد راحتی بیشتر کاربران و عدالت بیشتری در رتبه‌بندی سایت‌ها خواهیم بود.
